UHURU KENYATTA DECLARES 3 DAYS OF MOURNING FOR MADIBA

KENYAN PRESIDENT UHURU KENYATTA HAS DECLARED THREE DAYS OF MOURNING FOLLOWING THE DEATH OF FORMER SOUTH AFRICAN PRESIDENT NELSON MANDELA. THE PRESIDENT ALSO ORDERED FLAGS TO BE FLOWN AT HALF-MAST FOR THREE DAYS IN HONOUR OF THE LEGENDARY AFRICAN LEADER STARTING TOMORROW.

HERE IS UHURU'S FULL SPEECH ON MANDELA'S DEATH

IT IS WITH PROFOUND SORROW THAT I HAVE LEARNT OF THE PASSING AWAY OF ‘SHUJAA’ NELSON ROLIHLAHLA MANDELA, FORMER PRESIDENT OF THE REPUBLIC OF SOUTH AFRICA AND AN OUTSTANDING AFRICAN STATESMAN AND ICON. ON BEHALF OF THE GOVERNMENT AND PEOPLE OF THE REPUBLIC OF KENYA AND ON MY OWN BEHALF, I WISH TO EXPRESS OUR DEEPEST CONDOLENCES TO THE FAMILY AND FRIENDS OF THE LATE MANDELA AND TO THE PEOPLE OF THE REPUBLIC OF SOUTH AFRICA. 

I HAVE DISPATCHED MESSAGES OF MY HEARTFELT SYMPATHY TO HIS EXCELLENCY PRESIDENT JACOB ZUMA, AND TO MAMA GRACA MACHEL. WE SHARE THE PAIN OF THIS IRREPLACEABLE LOSS AND MOURN WITH OUR SOUTH AFRICAN BROTHERS AND SISTERS. OUR PRAYERS ARE WITH THEM AT THIS MOMENT OF NATIONAL GRIEF. 

PRESIDENT NELSON MANDELA WAS AN EXCEPTIONAL TRANSFORMATIONAL LEADER WHO WAS GIFTED WITH UNIQUE, ADMIRABLE ABILITIES AND STRONG VALUES. HE BELIEVED IN THE NOBLE PRINCIPLES OF EQUITY, JUSTICE, COHESIVENESS AND INCLUSIVENESS IN GOVERNANCE. HE HAD FAITH AND CONFIDENCE IN THE ABILITY OF HIS PEOPLE TO REALIZE THE DREAM OF A FREE, UNITED AND PROSPEROUS SOUTH AFRICA. 

MANDELA LIVED AND WORKED FOR A WORLD IN WHICH PEOPLE SHOULD LIVE TOGETHER IN PEACE AND TRANQUILITY REGARDLESS OF COLOUR, RACE OR RELIGION. HIS STRONG BELIEF IN AFRICA AND ITS PEOPLE EPITOMIZED THE BEST OF THE PAN-AFRICANISM SPIRIT. HIS COURAGE TO CONFRONT APARTHEID TRANSCENDED ACROSS THE WORLD AND PROPELLED THE FIGHT AGAINST COLONIALISM AND DISCRIMINATION. 

AS A FREE MAN, PRESIDENT MANDELA LED THE FIGHT TO FREE AFRICA NOT ONLY FROM POLITICAL BONDAGE BUT EQUALLY IMPORTANT FROM THE SCOURGE OF DISEASE, POVERTY, POOR GOVERNANCE AND ILLITERACY -- ILLS OF MODERN LIFE. PRESIDENT NELSON MANDELA EMBODIED THE POWER OF HOPE; AND BELIEVED IN THE POWER OF FORGIVENESS. HE BEQUEATHED US THE UNDERSTANDING THAT WE CAN AND SHOULD UNCONDITIONALLY FORGIVE THOSE WHO WRONG US. 

HE WAS A FIRM BELIEVER THAT RECONCILIATION IS AN IMPERATIVE AND IS POSSIBLE. HIS LIFE STORY TEACHES THE GREAT LESSON OF THE POWER OF WILL IN TURNING ADVERSITY TO VICTORY. IN HIS HUMILITY PRESIDENT MANDELA DID WHAT WAS RIGHT, MADE TREMENDOUS SACRIFICES AND DID NOT SEEK ANY FORM OF PERSONAL PRAISE. IN SHORT, PRESIDENT MANDELA’S NAME IS CAST ON THE ECHELONS OF HISTORY.

 HIS IMAGE AND STANDING AMONG ALL MEN WILL FOREVER STAND TALL. MADIBA’S STORY DEFINED AND REFLECTED THE HISTORY AND STRUGGLES OF OUR CONTINENT. IN PRESIDENT MANDELA, WE LEARN NEVER TO BACKTRACK IN OUR JOURNEY TO CHART OUR DESTINY. WE HAVE THE RESPONSIBILITY OF LIVING BY THE IDEALS THAT HE STOOD FOR. ONLY THE TRULY EXCEPTIONAL PEOPLE LEAVE THEIR MARK IN THE WORLD AND NELSON ROLIHLAHLA MANDELA WAS ONE OF THOSE. 

MADIBA WAS A CHILD AND TRADITIONAL CHIEF OF THE TRANSKEI AND A LEADER IN THIS WORLD. WE WILL MISS THIS MOST CHERISHED OF AFRICA’S SONS, A TRUE AFRICAN “SHUJAA”. PRESIDENT NELSON MANDELA LIVED AN EXTRAORDINARY LIFE IN AN ORDINARY WAY. HIS LEGACY ENCRYPTS THE STORY OF HUMANITY, NOW AND TOMORROW. SOUTH AFRICA, AFRICA AND THE WHOLE WORLD IS A WITNESS OF MADIBA’S GOODWILL.

FARE THEE WELL, TATA MADIBA!

 

MAISHA YA MANDELA

HAYATI MANDELA AMEFARIKI BAADA YA KUUGUA HOMA YA MAPAFU KWA MUDA MREFU. JE MANDELA ATAKUMBUKWA VIPI?

 MIAKA YA MAPEMA

1952

ROLIHLAHLA MANDELA, MWANAWE CHIFU, ALIZALIWA KATIKA KIJIJI KIMOJA KIITWACHO, MVEZO KATIKA MKOA WA EASTERN CAPE NCHINI AFRIKA KUSINI TAREHE 18 JULAI MWAKA 1918. ALIKUWA MTU WA KWANZA KATIKA FAMILIA YAKE KWENDA SHULE. MWALIMU AMBAYE HATA HANGEWEZA KUTAJA JINA LAKE VYEMA, ALIZOEA KUMUITA NELSON. ALITOROKA MJINI JOHANNESBURG MWAKA 1941 ILI KUEPUKA KULAZIMISHWA KUOA MAPEMA. ALIKUTANA NA WALTER SISULU ALIYEMSAIDIA KUPATA KAZI KATIKA KAMPUNI YA YA WITKIN SIDELSKY NA EIDELMA. PIA ALIJIUNGA NA CHAMA CHA (ANC)

MANDELA ALIFUZU KAMA WAKILI NA KUANZISHA KAMPUNI YA KWANZA YA SHERIA INAYOMILIKIWA NA MTU MWEUSI MWAKA 1952 NA KUIENDESHA KWA USHIRIKIANO NA OLIVER TAMBO, NA KUTOA HUDUMA ZA KISHERIA KWA WALE AMBAO WALIKOSA UWAKILISHI. AKIHOFIWA KUPIGWA MARUFUKU NA SERIKALI YA UBAGUZI WA RANGI, ANC ILIMTAKA MANDELA KUHAKIKISHA KUWA CHAMA HICHO KINAWEZA KUENDESHA HARAKATI ZAKE KIMYA KIMYA. ALIKAMATWA MWAKA 1956 NA KUFUNGULIWA MASHTAKA YA UHAINI YEYE PAMOJA NA WENZAKE 155. BAADA YA KESI YAKE ILIYOCHUKUA MIAKA MINNE, ILITUPILIWA MBALI . MNAMO MWAKA 1958, MANDELA ALIMUOA WINNIE MADIKIZ

KUFUNGWA MAISHA

1964

SHERIA YA HALI YA HATARI ILITANGAZWA BAADA YA POLISI KUWAUA WAANDAMANAJI 69 MJINI SHARPVILLE MWAKA 1960. SERIKALI ILIHOFIA KUWA WANGELIPIZA KISASI NA HIVYO KUHARAMISHA CHAMA CHA ANC. CHAMA HICHO BAADAYE KILIENDESHA HARAKATI ZAKE ZA KIJESHI KICHINICHINI WAKIONGOZWA NA MANDELA.MWAKA 1962, MANDELA ALIKAMATWA KWA KOSA LA KUONDOKA NCHINI BILA KIBALI. WANACHAMA WENGINE WA ANC WALIKAMATWA. AKIWA JELA MANDELA ALISHTAKIWA KWA KOSA LA HUJUMA. YEYE NA WENGINE SABA WALIHUKUMIWA JELA KATIKA KISIWA CHA ROBBEN MWAKA 1964

HURU HATIMAYE

1990

JAMII YA KIMATAIFA ILIIWEKEA VIKWAZO ZAIDI SERIKALI YA UBAGUZI WA RANGI NCHINI AFRIKA KUSINI. VIKWAZO VYA KWANZA VILIWEKWA MWAKA 1967.SHINIKIZO ZILIZAA MATUNDA NA MNAMO MWAKA 1990, RAIS FW DE KLERK AKAKIONDOLEA MARUFUKU CHAMA CHA ANC. TAREHE 11 FEBRUARI, MANDELA ALIACHILIWA BAADA YA MIAKA 27 JELA. UMATI WA WATU ULIMSHANGILIA HUKU YEYE PAMOJA NA MKEWE WAKIONDOKA SEHEMU YA JELA. KATIKA MKUTANO WA KWANZA WA CHAMA CHA ANC MWAKA ULIOFUATA, MANDELA ALICHAGULIWA KAMA KIONGOZI WA CHAMA .MAZUNGUMZO YAKAANZA YA KUUNDA SERIKALI YA PAMOJA YA WAAFRIKA WEUSI NA WAZUNGU

TUZO YA AMANI YA NOBEL

1993

MNAMO MWAKA 1993, MANDELA NA RAIS WA NCHI HIYO WAKATI HUO, WALITUZWA TUZO YA AMANI YA NOBEL KWA JUHUDI ZA KULETA UTHABITI AFRIKA KUSINI. AKIKUBALI TUZO HIYO, MANDELA ALISEMA KUWA '' TUTAFANYA KILA TUWEZALO KUWEZA KULETA MAGEUZI DUNIANI.'”

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

 

 

RAIS MPYA

1994

MNAMO MWAKA1994,KWA MARA YA KWANZA KATIKA HISTORIA YA AFRIKA KUSINI, WATU WA RANGI ZOTE WALIPIGA KURA KATIKA UCHAGUZI HURU NA WA KIDEMOKRASIA. MANDELA ALICHAGULIWA. AKIHUTUBIA UMMA, KATIKA SHEREHE YA KUAPISHWA KWAKE, TAREHE 10 MWEZI MEI, MWAKA 1994, ALISEMA: "UHURU UTAWALE, MUNGU AIBARIKI AFRIKA!'' TATIZO LAKE KUBWA LILIKUWA UKOSEFU WA NYUMBA ZA KUTOSHA KWA WATU MASKINI NA MITAA YA MABANDA ILIENDELEA KUONGEZEKA.THABO MBEKI ALICHUKUA UONGOZI WA NCHI HUKU MANDELA AKIUZA SERA ZA NCHI HIYO KIMATAIFA.

AKITOKA ROBBBEN

1995

KUADHIMISHA MIAKA MITANO BAADA YA KUACHILIWA KWAKE, NELSON MANDELA ALIZURU KISIWA CHA ROBBEN MWEZI FEBRUARI MWAKA 1995 ALIKOZUILIWA KWA MIAKA 18. ZIARA YAKE ILIKUWA MWAKA 1956 MWEZI FEBRUARI PAMOJA NA WAFUNGWA WENZAKE WALIOWAHI KUFUNGWA KISIWANI HUMO NA KUFANYA KAZI NGUMU. MAPAFU YA MANDELA YANASEMEKANA KUATHIRIKA ALIPOKUWA ANAFANYA KAZI KATIKA MACHIMBO YA MAWE.
  
'USINIITE''

2004

THABO MBEKI ALICHUKUA MAMLAKA KUTOKA KWA MANDELA KAMA KIONGOZI WA CHAMA TAWALA ANC NA HATA KUSHINDA UCHAGUZI WA MWAKA 1999.MANDELA ALIMUOA GRACA MACHEL, MJANE WA ALIYEKUWA RAIS WA MSUMBIJI, AKIWA NA MIAKA 80. ALIGUNDULIWA KUWA NA SARATANI YA TEZI KIBOFU NA HIVYO KUANZA MATIBABU.MNAMO MWAKA 2004, ALITANGAZA KUJIUZULU, AKISEMA KUWA ANATAKA MAISHA YA KIMYA NYUMBANI KWAKE NA FAMILIA YAKE. KWA MZAHA ALIWAAMBIA WANDISHI WA HABARI WASIMPIGIE SIMU.

SHEREHE YA SIKU YA KUZALIWA KWAKE

2008

WANAMUZIKI, WAIGIZAJI NA WANASIASA WALIUNGANA NA MANDELA KATIKA SHEREHE KUBWA UWANJA WA HYDE PARK MJINI LONDON KUSHEREHEKEA MIAKA 90 YA KUZALIWA KWAKE. AKIONGEA NA WALE WALIOFIKA, ALIWAAMBIA, ''NI WAKATI KWA KIZAZI KIPYA KUCHUKUA UONGOZI, KIBARUA KWENU SASA.''

KUUGUA

2010

MANDELA ALIWEZA KUONEKANA HADHARANI MARA KADHAA BAADA YA KUSTAAFU. INGAWA ALIONEKANA KATIKA SHEREHE YA KUKAMILIKA KWA DIMBA LA KOMBE LA DUNIA MWAKA 2010 NCHINI HUMO. JANUARI MWAKA 2011, ALILAZWA HOSPITALINI KWA UKAGUZI MAALUM, HUKU SERIKALI IKIWAKUMBUSHA WATU KUWA ALIWAHI KUPATA MATATIZO YA KUPUMUA. ALIPOKEA MATIBABU YA UGONJWA WA MAPAFU MWAKA 2012 NA PIA MWAKA 2013

ATAKAVYOKUMBUKWA NELSON MANDELA [BBC]

KWA WALE WALIOFUATILIA MAISHA YAKE KWA KARIBU, NELSON MANDELA ALIKUA KAMA MTU ALIYEZALIWA KUWA KIONGOZI.

KAMA RAFIKI YAKE WALIYEFUNGWA NAYE PAMOJA,AHMED KATHRADA, ALIVYOSEMA HIVI KARIBUNI, MANDELA ALIZALIWA KATIKA FAMILIA YA KIFALME NA ILIKUWA KAIWADA KWAKE KUA ALIZALIWA KUA KIONGOZI.

MANDELA ALIJIBEBA VYEMA SANA ALIPOKUWA KIONGOZI WA WA CHAMA CHA ANC NA KWAMBA HAKUNA HATA NUSU YA IMANI YAKE ILIWAHI KUMUONDOKA MIAKA YOTE 27 ALIYOKUWA GEREZANI.

INGAWA MANDELA ALIJITAJA MWENYEWE KUWA KAMA SEHEMU TU YA UONGOZI WA ANC, HAPAKUWA NA SHAKA KUWA ALIKUWA KIONGOZI MKUU WA CHAMA HICHO KWA KIZAZI CHAKE WAKATI HUO NCHINI AFRIKA KUSINI.

HAKUWA NA MACHUNGU NA DE KLERK 

KWA DUNIA NZIMA MANDELA ALIKUA ISHARA YA MAMBO MENGI, SIO KIONGOZI TU LAKINI MFANO WA VIONGOZI AMBAO DUNIA INASATAHILI KUA NAO ENZI HIZO.

WENGI WANAMFAHAMU MANDELA KWA KUA NA MOYO MWEPESI WA KUSAMEHE NA WENGI WANAMKUMBUKA HIVYO KWANI BAADHI WALIMSHANGAA SANA MIAKA YA TISINI, ALIPOSEMA KUWA HANA CHUKI NA MTU NA KUWA AMEWASAMEHE WALIOMTENDEA UBAYA NA HATA KUMFUNGA. HAKUWA NA UCHUNGU WOWOTE NA FW DE KLERK.

MSIMAMO WAKE ULIJULIKANA NA KUFAFANULIWA VYEMA KATIKA KESI ILIYOHUJUMIWA MWAKA 1964. ALISEMA, ‘NIMEPIGANA DHIDI YA UBAGUZI WA RANGI NA PIA NIMEPIGANA DHIDI YA UTAWALA WA WAAAFRIKA WEUSI USIOFAA.’’

"NIMEKUWA NIKIOTA KUHUSU JAMII HURU, AMBAPO KILA MTU ATAISHI NA JIRANI YAKE BILA UHASAMA, WALA CHUKI NA KUWA NA FURSA NZURI. LAKINI PIA IKIWA ITAHITAJIKA, NINAWEZA KUTOA UHAI WANGU KWA AJILI YA VITA KAMA HIVI."

ALIZALIWA MWAKA 1918,KATIKA ROLIHLAHLA DALIBHUNGA, NA KULELEWA KATIKA KIJIJI CHA MVEZO MASHARIKI MWA MKOA WA CAPE. ALIKUWA NA NDUGU ZAKE 13 KATIKA FAMILIA ILIYOKUWA NA UHUSIANO WA KARIBU NA FAMILIA YA KIFALME YA THEMBU.

NELSON MANDELA ALIENZIWA NA WENGI KA SABABU YA VITA ALIVYOPIGANA DHIDI YA UTAWALA WA WAZUNGU

BABAKE ALIFARIKI MANDELA AKIWA NA UMRI WA MIAKA TISA. ALIMTAJA BABAKE KAMA MTU MKALI MWENYE KUTAKA WATU KUFUATA MAADILI MEMA.

LAKINI ALIMSIFU SANA BABAKE KWA KUMSISITIZIA KUWA NA MAADILI MEMA KWANI YEYE NDIYE ALIMFANYA KUA MTU MWEMA MAISHANI.

MIAKA MINGI BAADAYE MANDELA ALISEMA KUWA BABAKE ALIKUWA MTU MTUKUTU ILA ALIFANYA HIVYO KWA MISINGI YA USAWA, KUTAKA KILA MTU AISHI BILA KUDHULUMIWA, ALISEMA BABAKE ALIBADILI MAISHA YA KIJANA MDOGO MWENYE NDOTO KUBWA.

MANDELA ALIISHI KIJIJINI AMBAKO ALIFUNZWA NAMNA YA KUA KIONGOZI.

ILIKUA MUHIMU KWAKE KUPATA ELIMU. NA HIVYO AKASOMEA KATIKA SHULE YA KIMETHODISTI, NA KISHA MWAKA 1939 AKAENDA KATIKA CHUO KIKUU CHA FORT HARE .

MANDELA ALIKUTANA NA OLIVER TAMBO,AMBAYE ALIANZISHA NAYE KAMPUNI YA SHERIA YA KWANZA KUMILIKIWA NA WAAFRIKA WEUSI NCHINI HUMO.

WOTE WAWILI WALIFUKUZWA KUTOKA CHUONI KWA SABABU ZA KISIASA

MWANZO ALIKUA WAKILI KISHA MWANAHARAKATI NA KISHA AKAANZA VITA DHIDI YA UTAWALA WA WAZUNGU.

MIAKA YA HAMSINI NA MAPEMA MIAKA YA TISINI, WAKATI MAANDAMANO YAO YALIPOTIBULIWA KWA NGUVU, CHAMA CHA ANC KIKAANZA VITA HASLISI DHIDI YA UTAWALA WA WAZUNGU.

ALIKAMATWA NA KUSHITAKIWA KWA KOSA LA UHAINI MWAKA 1956.

BAADA YA KESI YAKE KUDUMU MIAKA MITANO, ALIACHILIWA HURU.

LAKINI ANC KIKAWA KIMEPIGWA MARUFUKU NAYE OLIVER TAMBO AKATOROKA NCHI HIYO.

MANDELA NAYE PIA ALIJIFICHA NA KUENDELEZA HARAKATI ZAKE KICHINICHINI NA KUANZA SAFARI ZAKE NJE YA NCHI KUTAKA USAIDIZI KWA MATAIFA MENGINE. PIA ALIMTEMBELEA TAMBO MJINI LONDON.

LAKINI ALIPOREJEA NDIPOSA AKAKAMATWA NA KUFUNGWA MAISHA JELA, KWA MIAKA 27 KWA MADAI YA KUHUJUMU SERIKALI.

ALIFANYA KAZI KATIKA MACHIMBO YA MAWE AKIWA GEREZANI KATIKA KISIWA CHA ROBEN. DAIMA ALISEMA GEREZANI ALIKUA NA MUDA MWINGI WA KUTAFAKARI MAISHA.

BAADA YA KUONDOKA JELA MWISHONI MWA KIFUNGO CHAKE CHA MIAKA 27, MAISHA YA MANDELA YALIKUWA YAMEKOMAA, NA ILIKUA DHAHIRI KUA WALIMNYANG’ANYA MANDELA UJANA WAKE.

NDOA YAKE KWA WINNIE MANDELA ILIMALIZIKA BAADA YA WAWILI HAO KUACHANA. MARAFIKI ZAKE WAKAWA HAWAPO TENA.

LAKINI ALIPOKEWA VYEMA SANA NA UMATI MKUBWA WA WATU ALIPOONDOKA GEREZANI.

KATIKA HALI HIYO, ANGEKUWA KIONGOZI MWINGINE, ANGEMLAUMU ADUI WAKE LAKINI MANDELA PIA ALIWALAUMU WAAFRIKA WENZAKE HASA WA CHAMA CHA ANC ALIOSEMA WANAWAUA WATU NA KUA WAACHE TABIA HIYO.

ALIJUA WATU WASINGEPENDA UJUMBE WAKE, LAKINI PIA ALIJUA HAWATAMSIKILIZA.

CHAMA CHA ANC KILISHINDA KWANI WATU WENGI WALIKUWA NA IMANI NACHO.

 KWA UFUPI

 

1918 ALIZALIWA KATIKA MKOA WA EASTERN CAPE

1943 AKAJIUNGA NA CHAMA CHA ANC

1956 ALIFUNGULIWA KESI YA UHAINI LAKINI BAADA YA MIAKA MINE KIASI IKATUPILIWA MBALI

1962 ALIKAMATWA NA KUSHITAKIWA KWA KOSA LA UCHOCHEZI NA KUFUNGWA JELA MIAKA MITANO

1964 ALISHITAKIWA KWA KOSA LA KUHUJUMU SERIKALI NA KUFUNGWA MAISHA JELA

1990 ALIACHILIWA KUTOKA GEREZANI

1993 ASHINDA TUZO YA AMANI YA NOBEL

1994 ALICHAGULIWA RAIS WA KWANZA MWEUSI AFRIKA KUSINI

1999 ANG’ATUKA MAMLAKANI

2001 ALIGUNDULIWA KUA NA SARATANI YA TEZI KIBOFU

2004 ALISTAAFU

2005 ALITANGAZA KUA MWANAWE ALIFARIKI KUTOKANA NA MARADHI YA